به گزارش «سراج24»، از سحرگاه سوم آذرماه که ایران و 1+5 توافقی را موسوم به «برنامه اقدام مشترک» به امضا رساندند، بیش از 450 روز گذشته است. طرف غربی در این مدت چه بسیار از تعهداتی را که زیر پا گذاشته است و اکنون در آستانه رسیدن به توافقی جامع به دنبال کسب حداکثر امتیاز از ایران است.
یکی از این امتیازاتی که طرف غربی به دنبال آن بوده و روز گذشته رهبر معظم انقلاب در جمع زائرین حرم مطهر رضوی نیز به تشریح آن پرداختند، «دائمی شدن محدودیت های ایران» بود.
براساس این گزارش، چند روز پیش و در میانه مذاکرات ایران و آمریکا در لوزان سوئیس، فرانک والتر اشتاین مایر وزیر خارجه آلمان در بیانیه ای مطبوعاتی اعلام کرده که از نظر وی محدودیت ها بر برنامه غنی سازی ایران باید دائمی شود. او گفته است: «هرگونه توافق باید تضمین کننده عدم دستیابی ایران به بمب اتمی باشد. به همین دلیل، محدود سازی دائمی ظرفیت غنی سازی اورانیوم و همچنین بستن راه دستیابی احتمالی ایران به پلوتونیوم مورد نیاز برای تولید بمب باید، در توافق اعمال شود».
این نخستین بار بود که یک مقام غربی خواستار دائمی شدن محدودیت ها در برنامه غنی سازی ایران شد. پیش از این ادعای غربی ها این بود که محدودیت ها بر برنامه غنی سازی ایران موقتی است و پس از طی دوره توافق نهایی این محدودیت ها برچیده خواهد شد. مقامات آمریکایی نیز بر این عقیده هستند که ایران نباید پس از توافق نهایی، امکان بازگشت به گذشته را داشته باشد.
بر همین اساس نیز رهبر معظم انقلاب با توجه به سوابق طرف غربی در حافظه تاریخی ملت ایران، این موضوع را برنتافتند و با اشاره به اظهارات امریکاییها مبنی بر اینکه تصمیم های ایران در هر توافق احتمالی باید برگشت ناپذیر باشند، گفتند: اگر آنها برای خود این حق را قائلند که بعد از توافق احتمالی، به هر بهانه ای، بار دیگر تحریم ها را برقرار کنند، پس هیچ دلیلی ندارد که ما اقداماتی را بپذیریم که برگشت ناپذیر باشند. ایشان تاکید کردند: صنعت هسته ای ایران یک صنعت بومی و مردمی است که باید پیش برود و پیشرفت جزو ذات هر صنعت و فناوری است.
در یکسال گذشته و پس از توافق موقت ژنو، ایران و 1+5 هر یک تعهداتی را بر عهده گرفتند. ایران متعهد شد بخشی از توان هسته ای و همچنین اورانیوم ذخیره شده خود را کاهش دهد و در ازای آن طرف غربی نیز هیچ تحریمی علیه ایران وضع نکند و بخشی از اموال بلوکه شده ایران را آزاد کند. در این توافق، ایران به تمامی تعهدات خود عمل کرد ولی بیش از یکصد تحریم علیه کشورمان در این مدت اعمال شد. در ازای این تحریم ها، ایران هیچ ما به ازایی نداشت و تنها می توانست این تحریم ها را مخالف روح توافقنامه ژنو بخواند. اکنون اما تدبیر مقام معظم رهبری دست تیم مذاکره کننده را باز گذاشته است که در توافق نهایی در صورت عدم انجام تعهدات توسط طرف غربی، امکان بازگشت ایران و از سر گیری غنی سازی 20 درصد فراهم شده باشد.
یکی دیگر از نکات بسیار ارزشمند در کلام رهبر معظم انقلاب به موضوع تحریم ها بازمی گردد. طرف غربی تا به امروز تحریم ها را تنها ابزار در دست خود می داند و مدعی است که همین تحریم ها ایران را به پای میز مذاکره کشانده است. بر همین اساس نیز تلاش دارد پس از توافق جامع، لغو تحریم ها را زمانبندی کند و در بازه ای نسبتا طولانی به رفع آنها بپردازد. ایران البته در مقابل خواستار لغو یکباره تمامی تحریم ها شده است. اما رهبر انقلاب در سخنانی ظریف، با اشاره به اظهارات مکرر آمریکایی ها مبنی بر اینکه تحریم ها، بعد از توافق و بعد از بررسی رفتار و عملکرد ایران، برداشته خواهند شد، آن را یک خدعه دانستند و افزودند: این سخن غیرقابل قبول است، زیرا برداشته شدن تحریم ها جزیی از مذاکرات است و نه نتیجه مذاکرات؛ بنابراین همان گونه که رییس جمهور محترم صریحاً گفتند، رفع تحریم ها باید بلافاصله بعد از توافق انجام شود.
براساس این گزارش، دور جدید گفتگوهای اریان و 1+5 طی روزهای آتی برگزار خواهد شد. اظهارنظرهای طرفین تا به امروز نشان از نزدیکی توافق می دهند اما اینکه آیا طرف غربی در برابر خواسته های تیم مذاکره کننده ایرانی تسلیم خواهد شد یا خیر، در آینده ای نه چندان دور مشخص خواهد شد.
